Het BSN

Het Nederlandse asielproces: stap voor stap

Amsterdam, 8 februari 2024. Door: Sarah Cuiper 

Disclaimer: Welcome app geeft de voorkeur aan het gebruik van de term ‘nieuwkomer’ voor mensen die gevlucht zijn naar Nederland. In dit artikel worden er soms andere woorden gebruikt. Deze woorden zijn belangrijk om de verschillende wettelijke stappen te laten zien die een nieuwkomer doorgaat bij het aanvragen van een BSN.

Welcome app is een app waarmee je Nederlanders in de buurt kan leren kennen, leuke activiteiten kunt vinden en meer informatie kunt vinden die belangrijk is voor het leven in Nederland. Daarnaast kun je alle vragen die je hebt, stellen aan de Helpdesk. Download de app hier!

Hier download iemand de nieuwe app.

Wanneer je voor het eerst in Nederland aankomt, kunnen sommige dingen verwarrend zijn. Mensen praten over allerlei cijfers en documenten en alles is nieuw voor jou. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de eerste stappen in Nederland en leggen we uit wat een BSN is. Als je in Nederland wilt blijven, moet je volgens de Nederlandse overheid een BSN krijgen. Een persoon krijgt asiel in Nederland als hij als vluchteling is.

BSN staat voor burgerservicenummer/Burger Service Nummer. Het is een persoonlijk nummer dat wordt gebruikt voor communicatie met de overheid of instanties die met de overheid te maken hebben, zoals zorgverleners of de belasting. Het BSN staat op Nederlandse paspoorten, rijbewijzen en identiteitskaarten. Je ontvangt een BSN wanneer je je aanmeldt bij de Basisregistratie Personen (BRP), een overzicht met namen en andere persoonlijke informatie van alle mensen die in Nederland wonen. Het hebben van een BSN is belangrijk en verplicht voor verschillende zaken zoals het aanvragen van uitkeringen, het afsluiten van een zorgverzekering, het openen van een bankrekening, het inschrijven voor onderwijs, het ontvangen van financiële hulp en het zoeken naar werk.

Het is een persoonlijk nummer dat alleen gedeeld moet worden met organisaties die het nodig hebben. Bijvoorbeeld:

De organisaties die een BSN nodig hebben, zijn hier te vinden. Aan andere organisaties hoef je niet je BSN te geven. 

Uitleg termen in tekst zoals BSN

Het aanvraagproces voor een BSN

Als je voor het eerst in Nederland aankomt, moet je naar Ter Apel; naar het aanmeldcentrum. Hier wordt jouw asielaanvraag geregistreerd door de de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de Nederlandse politie.

De IND heeft de volgende informatie nodig: naam, geboortedatum, land van herkomst, welke gezinsleden er met je meereizen, welke taal je spreekt en waarom je uit je land bent gevlucht.

Hierna geeft de IND je een brief met de datum van aanvraag. Met deze brief kun je naar de politie gaan. Zij zullen een gesprek met je voeren over je naam, geboortedatum, geboorteplaats, of je familieleden in Nederland hebt, welke taal je spreekt en waarom je uit je land bent gevlucht.

De politie neemt je vingerafdrukken en een foto. Ze registreren je informatie, vingerafdrukken en foto in het Nederlandse systeem genaamd de BVV. BVV staat voor Basisvoorziening Vreemdelingen. In dit systeem krijg je een V-nummer. Iedereen die asiel aanvraagt, krijgt een persoonlijk V-nummer. Het nummer staat op brieven van de IND en op de achterkant van je W-document.

Documenten en formulieren

Het W-document is een kaart met je pasfoto, persoonlijke informatie en je V-nummer. Elke nieuwkomer die asiel of een verblijfsvergunning aanvraagt in Ter Apel ontvangt een W-document. Je moet zelf een W-document aanvragen als je een vaste verblijfsvergunning aanvraagt en de (tijdelijke) verblijfsvergunning die je nu hebt bijna verlopen is. Op het politiebureau onderteken je de asielaanvraag. Dit heet het M35-H formulier. Met het M35-H formulier van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vraag je asiel aan in Nederland. De IND verwerkt je aanvraag pas nadat je het formulier hebt ondertekend.

De politie doorzoekt ook je kleding en bagage. Ze kunnen ook bepaalde items, zoals je telefoon, tijdelijk van je wegnemen. Als dit het geval is, ontvang je een geschreven bewijs. Bewaar deze bevestiging goed; je kunt het gebruiken om je spullen een week later terug te krijgen. Soms zit er een tijd tussen de registratie (inschrijving) bij de IND en de ontmoeting met de politie. In dat geval ga je naar VluchtelingenWerk Nederland; daar is een ontvangstlocatie waar je kunt melden dat je nog naar de politie moet voor registratie. VluchtelingenWerk Nederland zal dan de politie informeren.

Soms is er niet genoeg plek in Ter Apel. Dan kan het dat je naar een tijdelijke slaapplaats in de buurt wordt gebracht.  Zoals het er nu uitziet, blijf je hier een paar weken. Als het jouw beurt is, wordt je naar Ter Apel of Budel gebracht om verder te gaan met je registratieproces.

Uitleg termen uit de tekst zoals het aanvragen van asiel en wat voor nummer je daar bij nodig hebt.

Wachttijd voor het BSN

Het aanmelden in Ter Apel kan lang duren. Houd er rekening mee dat het even kan duren voordat de IND en de politie je inschrijven. Beide organisaties zijn erg druk en hebben niet genoeg personeel om het aantal asielaanvragen te verwerken, dus het registreren kan lang duren.

Het is de bedoeling dat asielzoekers over het algemeen na zes maanden een BSN krijgen in Nederland, maar vanwege vertragingen kan dit oplopen. De vertragingen komen door de achterstand die is opgelopen tijdens de COVID-19-pandemie, het grote aantal asielaanvragen en de oorlog in Oekraïne. Klik hier voor de laatste ontwikkelingen en de wachttijd. Gemiddeld zegt de IND dat het ongeveer negen maanden tot een jaar duurt om de asielprocedure door te lopen.

Vanwege deze vertragingen is het niet mogelijk voor deze mensen om zich te registreren in de BRP. Er zijn vijf BRP-centra van de IND, genaamd BRP-straten, waar mensen zich kunnen registreren. Als je je niet kunt registreren in de BRP, kun je geen BSN ontvangen. Klik hier voor een kort overzicht van de stappen bij het aanvragen van een BSN.

Twee personen pratend over Welcome App op hun telefoon

Een andere reden voor de vertragingen is dat er te weinig huizen en opvang zijn. Asielzoekers kunnen daardoor van de ene opvang naar de andere worden overgeplaatst en het is niet altijd duidelijk waar ze verblijven. Hierdoor missen mensen hun afspraken bij de BRP-straat.

De gemeente Westerwolde houdt toezicht op de BRP-straten, op deze website vind je meer informatie. Westerwolde is de gemeente van Ter Apel. In totaal zijn er vijf BRP-straten in Nederland: in Westerwolde, Cranendonck, Haarlemmermeer, Gilze Rijen en Arnhem. Het is gratis om je te registreren bij de BRP-straat. Je kunt geen afspraak maken om je bij de BRP-straat te registreren, de IND moet dat voor je doen. De uitnodiging voor de afspraak wordt naar het COA gestuurd en je programmacoördinator zal je informeren.

Het is de taak van de IND om deze aanvragen te behandelen. Op dit moment geeft de IND voorrang aan aanvragen voor personen met een vluchtelingenstatus, ook wel statushouders of vergunninghouders genoemd, om hun overgang naar een gewone woning makkelijker te maken. Een nieuwkomer die nog geen vluchtelingenstatus heeft, wordt op een wachtlijst geplaatst. De belangrijkste reden waarom veel nieuwkomers geen BSN ontvangen, is dus vanwege de wachtlijsten bij de BRP-straat.

Maar in sommige gevallen kun je voorrang krijgen:

  • Je hebt een verblijfsvergunning en hebt een baan gevonden.
  • Je hebt een verblijfsvergunning en krijgt een huis aangeboden.
  • Je hebt een BSN nodig vanwege medische redenen.
  • Je hebt een TWV (tewerkstellingsvergunning) en je identiteit is bekend bij de IND.

Als dit bij jou het geval is,  ga dan naar de informatiebalie bij het COA en vraag deze procedure aan. Nieuwkomers die gezinshereniging aanvragen, kunnen ook voorrang krijgen in het registratieproces bij de BRP.

In een brief (mei 2023) van de Nederlandse Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) en Staatssecretaris Eric van der Burg (Justitie en Veiligheid) wordt aangegeven waar de problemen in het BRP-proces liggen en wat er wordt gedaan om de vertragingen op te lossen. De overheid zegt ook te onderzoeken of meer gemeenten de BRP-registratie kunnen uitvoeren dan de eerder genoemde vijf gemeenten.

Afgewezen asielaanvraag

Sommige nieuwkomers kunnen zich niet registreren in de BRP omdat:

  • Ze Dublin claimanten zijn.
  • Ze hun veilige thuisland verlaten hebben (een lijst van veilige landen is hier te vinden).
  • Ze al recht hebben op bescherming van een andere EU-staat.
  • Ze hun identiteit niet is vastgesteld of bevestigd.

Als je asielaanvraag wordt afgewezen, zal de IND controleren of er een woning voor je is in je thuisland. De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) zal onderzoek doen en je helpen je voor te bereiden op vertrek. Je moet het land dan over 28 dagen verlaten.

Dit artikel is geschreven met de hulp van een medewerker van het COA die expert is op dit gebied en is gecontroleerd door de BRP-straat Westerwolde.